Ostatnie zmiany legislacyjne nałożyły na architektów nowe obowiązki. Jednym z nich jest wymaganie sprawdzenia projektowanej przegrody pod względem uniknięcia kondensacji pary wodnej w jej wnętrzu oraz uniknięcia wzrostu grzybów pleśniowych na powierzchni wewnętrznej.
Importowanie wybranej przegrody
Rys. BuildDesk
To fachowo brzmiące zdanie można łatwo wyjaśnić, gdy rozumie na czym polega i czym jest spowodowane zjawisko kondensacji pary wodnej oraz dlaczego niższa temperatura na powierzchni wewnętrznej przegrody powoduje wzrost jej wilgotności względnej.
Ustawa zwraca uwagę na dwa główne cele dbania o odpowiedni poziom wilgoci w budynkach. Po pierwsze, na wewnętrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody zewnętrznej nie może występować kondensacja pary wodnej umożliwiająca rozwój grzybów pleśniowych. A więc, nie może być warunków do powstawania pleśni na ścianach wewnątrz budynków. Po drugie, w pomieszczeniu nie może występować narastające w kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacją pary wodnej, czyli muszą istnieć odpowiednie warunki do wysychania ścian.
W uzasadnieniu wprowadzonych wymagań podkreślono szczególną wagę projektowania przegród pod kątem zjawisk cieplno-wilgotnościowych, mających duży wpływ na kształtowanie prawidłowego mikroklimatu pomieszczeń. Co powinno pozytywnie wpływać na stan zdrowia mieszkańców. Musimy pamiętać, że nadmierna wilgoć może być powodem wielu chorób oraz czynnikiem rozwoju niekorzystnych dla zdrowia drobnoustrojów.
Rys. BuildDesk
Do sprawdzenia obu warunków w Rozporządzaniu przywołuję się normę PN – EN ISO 13788 „Cieplno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnętrznej konieczna do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacja międzywarstwowa. Metody obliczania”, która pokazuje praktycznie jak wyliczać odpowiednie współczynniki.
Spełnienie pierwszego warunku, czyli uniknięcia wzrostu grzybów pleśniowych polega na zaprojektowaniu przegrody tak, aby tzw. maksymalny obliczeniowy czynnik temperaturowy na powierzchni wewnętrznej (fRsi,max) był mniejszy od dopuszczalnego: fRsi > fRsi,max. Oznacza to, że temperatura przegrody na powierzchni wewnętrznej nie może być niższa od przyjętego minimum. Wyznacza się je w oparciu o założenie maksymalnej wilgotności względnej na powierzchni przegrody, której przekroczenie powodowało by wzrost grzybów pleśniowych. W przypadku grzybów pleśniowych tą krytyczną wartością wilgotności względnej jest 80%.
Drugi warunek uznaje się także za spełniony, jeśli ilość wytworzonej wilgoci w przegrodzie wysycha w ciągu roku tak, aby nie następował jest przyrost w kolejnych latach.
Rys. BuildDesk
Aby sprawdzić oba warunki dla projektowanej przegrody, należy wykonać roczne (dla każdego miesiąca) obliczenia. Znając wilgotności i temperatury powietrza zewnętrznego oraz wewnętrznego, parametry cieplne oraz wilgotnościowe (współczynnik oporu dyfuzyjnego, dyfuzyjnie równoważna grubość warstwy powietrza) warstw przegrody, dla każdego miesiąca roku wyznacza się rozkład ciśnień pary wodnej w przegrodzie oraz oblicza czynnik temperaturowy na powierzchni wewnętrznej dla założonej wilgotności krytycznej. Wszystkie te dane architekt musi znać w czasie przygotowywania projektu domu, jednak istnieją programy wspomagające jego pracę.
Jak obliczyć kondensację międzywarstwową?
Wszystkie warunki, ich obliczenia i sprawdzenia niezbędne do obliczenia kondensacji międzywarstwowej można dokonać w programie BuildDesk Energy Certificate Professional, który wyposażony został w pełen algorytm zgodny z normą PN – EN ISO 13788:2003. Przede wszystkim użycie narzędzia powoduje oszczędności czasu, a jednocześnie daje możliwość wykonania projektowanej charakterystyki energetycznej, wymaganej jako jeden z elementów opisu technicznego dla projektowanych budynków.
Rys. BuildDesk
Po zaimportowaniu wybranej przegrody z zakładki Przegrody określamy warunki wewnętrzne, wybierając klasę wilgotnościową pomieszczenia odpowiednią dla jego przeznaczenia.
Program oblicza najpierw współczynnik fRsi, pozwalającego oszacować ryzyko rozwoju pleśni, na podstawie oporów cieplnych warstw przegrody i oporu przejmowania ciepła.
Następnie wykonywane są obliczenia współczynnika fRsi dla każdego miesiąca przy założonej wilgotności krytycznej.
Po obliczaniach, w podsumowaniu, następuje sprawdzenie warunku ze względu na temperaturowy czynnik powierzchni wewnętrznej.
Rys. BuildDesk
Następnie wykonywane są obliczenia rocznego bilansu wilgoci oraz ilości wilgoci zakumulowanej z powodu kondensacji międzywarstwowej spowodowanej dyfuzją pary wodnej. Po zakończonych obliczeniach, także tym punkcie następuje podsumowanie.
Opcja Pokaż szczegółowe wyniki przedstawia wyniki obliczeń kondensacji międzywarstwowej, osobno dla każdego miesiąca, w postaci tabelarycznej i graficznej.
Na końcu program przedstawia ogólne podsumowanie analizy cieplno-wilgotnościowej dla projektowanej przegrody pod kątem spełnienia warunków wymaganych Rozporządzeniem.
Dodatkowo istnieje możliwość generowania raportów z wynikami obliczeń w postaci pliku *.pdf.