Specyfikacje techniczne w budownictwie

Generowanie STWiORB
Rys. Infokoszt

Rozporządzanie z 2 września 2004 r. definiuje specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych jako opracowania zawierające w szczególności zbiory wymagań, które są niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót. Niestety pomimo istotnej roli, jaką pełnią specyfikacje techniczne przy sporządzaniu kosztorysów, zarówno inwestorskiego jak i ofertowego, są one traktowane jako opracowania zbędne, nie mające żadnego znaczenia, a opracowywane są tylko dlatego, by spełnić wymóg ustawowy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każda pozycja przedmiarowa powinna zawierać odpowiedni numer specyfikacji technicznej dla robót podstawowych.

W programie Specyfikator przyjęto inne spojrzenie na zagadnienia związane z przygotowaniem specyfikacji technicznych jak i samych przedmiarów robót. Zgodnie z nim specyfikacje techniczne i przedmiar robót, muszą być wzajemnie powiązane, dlatego program współpracuje zarówno z popularnymi aplikacjami do kosztorysowania, edytorami tekstu oraz Excelem.

Przygotowując materiały przetargowe, oprócz specyfikacji technicznej, do SIWZ najczęściej załączany jest również przedmiar robót. Często zdarza się, zwłaszcza w dużych przedmiarach, że w pozycji brakuje odwołania do konkretnej specyfikacji, lub też specyfikacja dotycząca konkretnych robót ma inny numer, niż ten który jest podany w przedmiarze, bądź jednostki miary przyjęte w przedmiarze są niezgodne ze specyfikacją techniczną. Warto w tym miejscu podkreślić, iż w obecnym stanie prawnym tylko STWiORB określa zasady przedmiarowania i obmiarowania robót budowlanych w zamówieniach publicznych. Jednostka miary przyjęta w pozycji przedmiarowej musi wynikać ze STWiORB, a nie z katalogów nakładów rzeczowych. Wobec powyższego specyfikacje techniczne są niezbędne do prawidłowego opracowania przedmiaru robót na potrzeby zamówień publicznych. Nowatorskie rozwiązania zastosowane w Specyfikatorze sprawiają, że weryfikacja zgodności przedmiaru robót, ze specyfikacjami technicznymi jest bardzo prosta i odbywa się automatycznie, ograniczając do minimum popełnianie prostych błędów przy opracowaniu przedmiaru robót.

W Specyfikatorze zastosowano nowe, dotychczas niespotykane rozwiązania, usprawniające przygotowanie STWiORB dla konkretnego (aktualnego) zadania na podstawie wcześniej opracowanych projektów. Posiadając zbiór plików ze specyfikacjami technicznymi, które najczęściej są zlokalizowane w różnych miejscach na komputerze (katalogi projektów) w Specyfikatorze można je łatwo powiązać, tworząc listę i uzyskując do nich szybki dostęp.

Dzięki Specyfikatorowi zamiast kilku czy kilkudziesięciu plików ze specyfikacjami technicznymi, o których trzeba pamiętać, aby załączyć je do SIWZ, otrzymuje się kompletną specyfikację techniczną w jednym pliku. Po wybraniu z listy tylko tych specyfikacji, które będą wykorzystane w nowym projekcie, Specyfikator automatycznie je posortuje, wstawi stronę tytułową, do każdej specyfikacji wstawi nazwę zadania, nowy nagłówek, stopkę, ponumeruje strony, wstawi też listę wybranych specyfikacji oraz automatycznie scali je w jeden, nowy plik.


Kreator specyfikacji
Rys. Infokoszt

Dodatkowo za pomocą Specyfikatora z łatwością można przygotować chroniony arkusz Excel np. formularz ofertowy z aktywnymi formułami liczącymi. Taki formularz wykonawca będzie mógł wypełnić cenami lub też zaimportować np. do programu kosztorysowego. Oczywiście funkcje eksportu do Excela są dostępne w większości programów do kosztorysowania, ale każdy z nich ma różną formę prezentacji danych. Ponieważ w Specyfikatorze można równocześnie pracować na kilku kosztorysach, i to z różnych programów tj. Edbud, Rodos, Zuzia, ath oraz FWD (Format Wymiany Danych więcej informacji pod adresem https://bitbucket.org/mwi1/formatfwd), eksportując dane do Excela otrzymuje się jeden skoroszyt z jednolitą formą zapisu danych, a każdy kosztorys będzie w oddzielnej zakładce.



Wybór specyfikacji (rys. górny) i kosztorys utworzony na podstawie wybranych specyfikacji (na dole)
Rys. Infokoszt

Nowym rozwiązaniem zastosowanym w programie Specyfikator jest możliwość tworzenia nowej specyfikacji technicznej przy pomocy kreatora, na podstawie wbudowanego szablonu. Podczas tworzenia specyfikacji można wybrać kody CPV, jednostki miary, informacje te zostaną przeniesione do treści (pliku) tworzonej specyfikacji, a informacja o nich jest widoczna przy dopasowywaniu odpowiedniej specyfikacji do pozycji z kosztorysu. Nowością są warianty specyfikacji, które pozwalają na dokładniejsze dostosowanie treści specyfikacji technicznych, dzięki temu można mieć kilka rozwiązań materiałowych dla tej samej roboty budowlanej.

Z analizy obowiązujących rozporządzeń i zasad w nich zapisanych, wynika, że najpierw powinna powstać dokumentacja projektowa, następnie specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, a na ich postawie może być opracowany prawidłowy przedmiar robót. Dopiero wówczas powinien być opracowany kosztorys inwestorski, następnie ofertowy.

Niestety pomimo wielu lat, jakie upłynęły od wprowadzenia rozporządzania z 2 września 2004 r. do zamówień publicznych na roboty budowlane, można zaobserwować zgoła inną kolejność – najpierw powstaje dokumentacja projektowa, następnie (lub równocześnie) tworzony jest przedmiar robót i kosztorys inwestorski, a dopiero na końcu powstają specyfikacje techniczne. Tak przygotowana dokumentacja przetargowa, może być i najczęściej jest obarczona licznymi błędami. Powyższa sytuacja wynika z braku kompleksowego spojrzenia na zagadnienia związane z przygotowaniem ogólnie pojętej dokumentacji przetargowej, gdzie przedmiar robót i specyfikacje techniczne są błędnie postrzegane jako niezależne dokumenty.

Dlatego Specyfikator proponuje całkowicie nowe, dotąd niespotykane podejście do tworzenia dokumentacji przetargowej na potrzeby zamówień publicznych. Została stworzona nowa funkcja, pozwalająca na wygenerowanie struktury kosztorysu (plik w FWD) na podstawie wybranych specyfikacji technicznych.

Tak stworzony kosztorys z łatwością będzie można wczytać do programu kosztorysowego (obsługującego FWD) i uzupełnić poszczególne pozycje obmiarami i wyliczeniami ilości, jak i odpowiednimi kalkulacjami cen jednostkowych, otrzymując np. kosztorys inwestorski. Z uwagi na fakt, że do tworzenia struktury kosztorysu wykorzystano specyfikacje techniczne, to eksportując dane do Excela otrzymuje się np. formularz ofertowy. Zaproponowane podejście może być zaskakujące, a nawet rewolucyjne, ale już po chwili każdy doceni łatwość, z jaką można opracować, na podstawie specyfikacji technicznych, przedmiar robót i formularz ofertowy, a uzupełniając w Excelu poszczególne pozycje ilościami oraz cenami jednostkowymi, automatycznie, dzięki wbudowanym formułom, obliczyć szacunkową wartość robót budowlanych. Zaproponowane nowe podejście z powodzeniem można wykorzystać dla małych, powtarzających się robót, gdzie nie ma potrzeby opracowania pełnej dokumentacji technicznej, a materiały przetargowe są przygotowywane siłami własnymi inwestora, jak i przy dużych projektach.