Dokumentem, który służy do wyliczania kosztów poniesionych na daną inwestycję jest kosztorys. Podstawą jego prawidłowego przygotowania jest fachowość i wiedza kosztorysanta.
Rys. DataComp
Nowoczesny kosztorysant używa odpowiednich narzędzi wspomagających proces tworzenia kosztorysu. Firma Datacomp jest producentem pakietu dla kosztorysanta, w którego skład wchodzi program do kosztorysowania Zuzia, Cennik Scalony, program wspomagający obliczenia geometryczno ilościowe przedmiaru metriCAD oraz system do rozliczania inwestycji budowlanych BUDin.
ZUZIA9 – NAJNOWSZA WERSJA
Program daje możliwość zapisu kosztorysu w uniwersalnym formacie XML, który umożliwia komunikację z wieloma aplikacjami oraz daje możliwość integracji programu do kosztorysowania z systemami do zarządzania, a także wymianę kosztorysów z innymi programami do kosztorysowania.
Zuzia9 pozwala na eksport wykonanego kosztorysu razem z pełnymi zestawieniami do programów Ms Excel, Ms Word, Open Office. Umożliwia wydrukowanie kosztorysu w postaci różnorodnych raportów oraz w formacie PDF. Format ten pozwala na bezproblemowe otworzenie kosztorysu bez konieczności posiadania programu lub jego przeglądarki. Daje możliwość udostępnienia kosztorysu lub przedmiaru robót na stronach internetowych.
W programie można tworzyć elementy scalone (pozycje scalone), składające się z dowolnych pozycji kosztorysowych. Element scalony ma własny opis i obmiar, a jego wartość jest równa sumie wartości pozycji składowych. Suma wartości pozycji składowych jest równa wartości elementu scalonego. Przez element scalony uzyskujemy efekt ukrycia szczegółów kalkulacji wykonania roboty, równocześnie nie tracąc danych w niej zawartych. Element scalony jako kalkulacja wartości roboty może zostać zapisany w Cenniku Scalonym, co pozwala na zastosowanie otrzymanej wartości w późniejszych wycenach robót lub obiektów.
Zuzia9 pozwala tworzyć w kosztorysie pozycje wariantowe umożliwiające przedstawienie alternatywnych technologii lub systemów wykonania danej roboty. Tak opracowane kosztorysy pozwalają na szybkie i profesjonalne wybranie najbardziej optymalnego rozwiązania, a dana robota może być przedstawiona w różnych wersjach realizacji. Decyzję, co do wyboru określonej wersji można podjąć w każdej chwili opracowywania kosztorysu przez wybranie odpowiedniego wariantu.
CENNIK SCALONY
Cennik Scalony pozwala na przeprowadzenie wstępnej kalkulacji kosztów realizacji budowy poprzez określenie cen jednostkowych elementów obiektów budowlanych. Dzięki scaleniu robót do poziomu elementów budynków i budowli oraz zagregowaniu asortymentów robót, powstało narzędzie umożliwiające stosowanie metody uproszczonej w kalkulacji kosztorysowej – zalecanej przez aktualnie obowiązujące przepisy. Ponadto Cennik może znaleźć szerokie zastosowanie w planowaniu inwestycji i ocenie techniczno-ekonomicznej poszczególnych wariantów rozwiązań projektowych, a także być wykorzystany przy wycenie nieruchomości podejściem odtworzeniowym.
Z Cennika mogą korzystać zarówno osoby zajmujące się zawodowo kosztorysowaniem, jak i osoby nie mające zbyt dużego doświadczenia przy wycenianiu robót budowlanych. Zalecane jest tylko posiadanie elementarnej wiedzy dotyczącej technologii planowanych robót. Korzystanie z Cennika upraszcza pracę kosztorysantom, wykonawcom, inwestorom prywatnym i publicznym. Cennik współpracuje obecnie z systemem kosztorysowym Zuzia, ale producent udostępnia otwarty format wymiany danych, co umożliwia opracowanie interfejsu do każdego systemu kosztorysowego.
METRICAD
MetriCAD to nowa technologia sporządzania przedmiaru. Podstawą przedmiaru są obliczenia, które można tutaj nazwać umownie matematyczno-geometrycznymi, co odpowiada tej części definicji przedmiaru, która wiąże się z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych. Prezentowana obecnie koncepcja takich obliczeń oparta jest na rysunkach tworzonych w systemach CAD na zasadzie komputerowego wspomagania decyzji kosztorysanta lub projektanta.
W programie metriCAD przyjęto następujące założenia:
- podstawą do pracy są rysunki w formacie DWG, który jest najpopularniejszym formatem danych dla rysunków składających się na dokumentację projektową; można także wykorzystać pliki tzw. rastrowe uzyskane np. ze zdjęć fotograficznych,
- program nie jest niezależnym narzędziem lecz nakładką na popularne systemy CAD (np. Bricscad). Pozwala to wykorzystać funkcje obsługi rysunku ułatwiające jego przygotowanie do dalszej obróbki. Chodzi tu zarówno o prawidłowe wczytanie rysunków jak i selekcję warstw, umożliwiającą automatyczne odfiltrowanie elementów rysunku zaciemniających pracę kosztorysanta czy o funkcje tzw. snapowania czyli wspomagania wyboru punktów charakterystycznych rysunku (np. naroża ścian) bez potrzeby ich dokładnego wskazania,
- zestawienia danych do przedmiaru pamiętane są w otwartym pliku tekstowym, który może być zaimportowany do systemu kosztorysowego; obecnie jest to system Zuzia.
Proponowane rozwiązanie techniczne nie eliminuje wszystkich błędów ale skutecznie ogranicza błędy rachunkowe i inne, będące wynikiem nieuwagi i tzw. czynnika ludzkiego.
Rys. DataComp
SYSTEM BUDIN
System BUDin służy do rozliczenia inwestycji budowlanych.
Zarządzanie zasobami w firmie wykonawczej wymaga prowadzenia bieżących rozliczeń realizowanych inwestycji, które uwzględniają okresy lub etapy prowadzonych robót. Rozliczenie robót może być dokonane po ich zakończeniu lub w formie częściowych rozliczeń w trakcie trwania przedsięwzięcia budowlanego. Podstawą do rozliczeń jest kosztorys ofertowy, w przypadku kontraktu obmiarowego dokonujemy rozliczenia faktycznego postępu robót każdego z elementów robót. Wykaz robót wykonanych w danym okresie rozliczeniowym stanowi podstawę umożliwiającą wystawienie przez wykonawcę faktury. BUDin pozwala na częściowe rozliczenie robót w postaci oceny procentowego zaawansowania robót dla poszczególnych pozycji. Takie rozliczenia w razie potrzeby można stosować dla kontraktów ryczałtowych. W programie dane wprowadza się w oparciu o pliki przygotowane w programie do kosztorysowania lub arkuszu kalkulacyjnym Ms Excel. Wszystkie dane są w pełni modyfikowalne w trakcie całego procesu inwestycyjnego. Każdy okres rozliczeniowy znajduje swoje odbicie w generowanych przez program różnorodnych raportach dostępnych w formie wydruków.
(Stanisław Moryc, DataComp Sp. z o.o.)