Ciągły rozwój techniki komputerowej i systemów informatycznych zmusza producentów oprogramowania do stałego doskonalenia swoich produktów. Doskonale rozumie to firma Athenasoft, która od ponad dziesięciu lat utrzymuje się w ścisłej czołówce twórców oprogramowania dla kosztorysantów.
Norma Expert. Okno katalogów
Rys. Athenasoft
W Athenasoft są już na ukończeniu prace nad nową, unowocześnioną wersją programu Norma. Będzie to Norma Expert, która niebawem wejdzie do sprzedaży. Podążając za aktualnymi trendami w rozwiązaniach informatycznych, autorzy programu zdecydowali się na wybór nowoczesnych narzędzi, dzięki którym powstał interfejs w coraz bardziej popularnym stylu Office 2007. Umieszczona u góry ekranu wstęga (ribbon) zawiera system przycisków, których układ zmienia się w zależności od wyboru potrzebnej zakładki. Pozwala to na błyskawiczne przywołanie potrzebnego widoku i uruchomienie żądanej funkcji. Użytkownik programu może w dużym stopniu samodzielnie kształtować wygląd ekranu dzięki systemowi modułów, które może włączać lub wyłączać, a także zmieniać ich położenie na ekranie. Odpowiednie dobranie aktywnych modułów pozwala na równoczesne śledzenie na przykład kosztorysu i związanego z nim przedmiaru. Wskazanie dowolnego elementu w kosztorysie, czy będzie to dział, pozycja czy nakład R, M, S, powoduje, że z boku ekranu pojawiają się jego właściwości, które można edytować zgodnie z aktualnymi potrzebami. Można zmieniać nazwę elementu, jego cenę, a także normę zużycia.
W każdym momencie pracy z kosztorysem dostępna jest edytowalna biblioteka funkcji i wzorów oraz edytor obliczeń pomocniczych.
Poza nowoczesnym i funkcjonalnym interfejsem program zawiera funkcje, jakich dziś nie posiada żaden inny z programów używanych w branży kosztorysowej. Całkowitą nowością jest umożliwienie tworzenia zestawienia powstających na budowie odpadów wraz z rozliczeniem kosztów ich utylizacji. Wiadomo, że w dzisiejszym świecie coraz większego znaczenia nabiera ochrona środowiska. Tworzone są coraz bardziej rygorystyczne przepisy mające na celu zapobieganie jego dewastacji. Już spotyka się wymagania, aby inwestor przed uzyskaniem zezwolenia przedstawił plan utylizacji odpadów. Istnieją przecież jeszcze budynki kryte eternitem, który zawiera szkodliwy dla zdrowia azbest. Problemem jest również pozbycie się starej papy, czy nawet zwyczajnego gruzu z zawartością gwoździ, elementów metalowych i rozbitego szkła. Umożliwienie tworzenia dokumentów pozwalających na obliczenie kosztów utylizacji równocześnie z tworzeniem kosztorysu będzie ogromnym ułatwieniem dla opracowujących dokumentację. Za jednym zamachem powstanie dokumentacja, którą trzeba będzie przedstawić w odpowiednim urzędzie i jednocześnie koszty budowy zostaną uzupełnione o koszty utylizacji odpadów. Program dokona tego automatycznie. Nie potrzebne będą żadne dodatkowe wyliczenia, które miałyby udokumentować ilość odpadów i koszt ich usunięcia. Wystarczy wykonać kosztorys i już wiadomo ile czego i gdzie oraz za ile trzeba usunąć.
Rys. Athenasoft
Kolejną rewolucyjną nowością będzie edytor katalogów własnych z prawdziwego zdarzenia. Wprawdzie dzisiejsze programy w większości umożliwiają tworzenie katalogów własnych, ale są to jedynie zbiory tworzonych w kosztorysie pozycji nietypowych. W Normie Ekspert będzie to rozbudowane narzędzie pozwalające na edycję katalogów poza kosztorysem i nie tylko na poziomie pozycji, ale także tablicy, rozdziału, czy nawet całego katalogu. To niespotykane nigdzie indziej rozwiązanie pozwoli firmom, które chcą kosztorysować w oparciu o rzeczywiste normatywy, na tworzenie własnych baz, które pozostając tajemnicą firmy, pozwolą na wygrywanie przetargów przy jednoczesnej minimalizacji możliwości poniesienia strat. Wykorzystując możliwości Normy Expert, każdy będzie mógł w łatwy sposób stworzyć własny katalog robót nietypowych dopasowany do indywidualnych wymagań. Mechanizm obsługi katalogów własnych w Normie Expert pozwoli też na modyfikację już istniejących KNR-ów. Jak wiadomo funkcjonujące obecnie i powszechnie stosowane katalogi zostały w większości opracowane w latach 80. ubiegłego wieku (lub jeszcze wcześniej). Siłą rzeczy zawierają normatywy dla technologii, które w dużej części są już dziś rzadko stosowane. Korzystając z edytora katalogów własnych można bardzo prosto taki katalog zaktualizować. Wystarczy wykonać kopię KNR-u i następnie dokonać potrzebnych modyfikacji. Możliwe jest usuwanie, dodawanie lub zamiana rozdziałów, tablic lub kolumn. Normatywy można zamieniać innymi, ale można też istniejące modyfikować współczynnikami. Oczywiście w dowolny sposób można zmieniać zestaw elementów R, M i S. Nie ma żadnych ograniczeń przy łączeniu nowych katalogów w grupy i tworzeniu w ten sposób drzewiastego systemu danych. Trzeba też wspomnieć o możliwości edytowania systemu automatycznej modyfikacji pozycji. Użytkownicy dotychczasowych wersji programu Norma doskonale wiedzą o co chodzi. Otóż katalogi to nie tylko tablice nakładów, ale także część opisowa, w której podano jak należy zmieniać nakłady w pozycji kosztorysowej w sytuacji, gdy roboty są wykonywane w warunkach innych niż przeciętne.
Rys. Athenasoft
Ciekawą funkcją jest też rozbudowana graficzna prezentacja wyników obliczeń w kosztorysie. Wiele dzisiejszych programów umożliwia tworzenie wykresów, które przedstawiają zależność między poszczególnymi elementami kosztów, ale możliwości Normy Expert przekraczają w tym względzie najśmielsze wyobrażenia. Użytkownik może wybierać wykres kołowy, słupkowy czy słupkowy łączony. Wykresy mogą być płaskie lub trójwymiarowe. Użytkownik sam decyduje, które elementy kosztorysu zostaną przedstawione graficznie.
Piętą achillesową wielu programów są wydruki. Zazwyczaj postać wydruku jest określona przez autora i użytkownik nie może samodzielnie w nią ingerować lub zmiana jakichkolwiek parametrów wydruku jest uciążliwa i czasochłonna. W Normie Ekspert można samodzielnie i szybko zmieniać wydruki według własnych potrzeb i upodobań. Dodatkowo wydruki z programu można eksportować do wielu formatów.
Rys. Athenasoft
Nie ma jednak ideałów. Wszystko, co dobre musi też mieć szarą stronę. Tak jest też z nowym programem. Jego jedyną wadą są niestety duże wymagania sprzętowe. Do komfortowej pracy jest bowiem potrzebny szybki komputer z dużą ilością pamięci. Ale jak wszyscy doskonale wiemy postęp w tej dziedzinie jest na tyle szybki, że niedługo już każdy kosztorysant będzie wyposażony w odpowiedni sprzęt.